PRICE – rehabilitacja pourazowa

PRICE

Następstwem każdego poważniejszego urazu są obrażenia tkanek : kości, stawów, torebki stawowej, więzadeł, ścięgien, mięśni, nerwów, skóry. Każdy proces naprawy zaistniałego uszkodzenia przebiega w trzech fazach:

• zapalnej, nazywanej  fazą wyjściową, trwającej od 3 do 7 dni, charakteryzującą się przygotowaniem rany do następczego gojenia, poprzez usunięcie martwych tkanek i bakterii. Brzegi rany wypełniają się włóknikiem, zaczyna odkładać się kolagen. Jest to forma kolagenu mało odporna na siły mechaniczne, jego włókna układają się bardzo chaotycznie, nie odwzorowując przez to rozciągliwych właściwości zdrowej tkanki. Jeżeli okres ten bedzie się przedłużał, to formująca się blizna będzie miała tendencję do przerastania i tworzenia przykurczy,
• proliferacji, zwanej fibroblastryczną, trwającą od 7 dni do 7 tygodni. Zachodzi jeszcze intensywniejsze odkładanie się kolagenu,
• przebudowy, nazwanej  fazą dojrzewania, która trwa nawet do roku czasu. W tym okresie dochodzi do ukształtowania pełnowartościowej blizny. Włókna kolagenu przybierają bardziej uporządkowany charakter, a ich ułożenie jest zgodne z siłami działającymi na dany obszar, tak aby sprostać obciążeniom.

Generalnie utworzona blizna ma odmienne właściwościowi od pierwotnie zdrowej tkanki: jest mniej rozciągliwa, nie ma zdolności kurczenia się, bo nie może zastąpić włókien mięśniowych i jest mniej odporna na urazy. Aby właściwości blizny były najbardziej optymalne, każda z faz gojenia musi przebiegać w sposób kontrolowany.

Faza zapalna nie może się przedłużać, a osiągnąć to można dzięki stosowaniu się do podstawowej zasady postępowania po ostrym urazie:

PRICE:

P – protection – ochrona miejsca obrażenia, czy poprzez usztywnienie złamania, opatrunek zranienia, niedopuszczenie do zakażenia i dalszego uszkodzenia,

R – rest – odpoczynek,

I – ice – schładzanie – stosowanie okładów z lodu, bądź specjalnych woreczków żelowych utrzymujących niską temperaturę. Ma to na celu działanie przeciwobrzękowe, przeciwzapalne i przeciwbólowe,

C – copression – ucisk, aby zapobiec krwawieniu i obrzękowi,

E – elewation – uniesienie zranionej okolicy, najlepiej ponad poziom serca, w celu zapobiegania nadmiernemu krwawieniu i obrzękowi.

W tej fazie można już zacząć stosowanie zabiegów działających przeciwbólowo, przeciwzapalnie, np: TENS, jonoforeza, fonoforeza, interferencja, diadynamik, krioterapia.

W okresie proliferacji stosuje się ultradźwięki, które wspomagają tworzenie bardziej odpornej formy kolagenu, którego włókna układają się w bardziej uporządkowany sposób; laser biostymulacyjny i pole magnetyczne, które  stymulują komórki do naprawy i rozbudowy, a także pobudzają rozrost naczyń krwionośnych, przyczyniając się do poprawy ukrwienia. W tym okresie rozpoczyna się odpowiednie ćwiczenia i mobilizacje blizny aby nadać jej charakter zbliżony do zdrowej tkanki.

W fazie dojrzewania kontynuuje się ćwiczenia i mobilizacje blizny, zwiększając stopniowo intensywność i natężenie aplikowanej siły.